Kościół Niepokalanego Poczęcia

Immaculate Conception Church

Nazwa własna: Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Miejscowość: Chicago

Stan: Illinois

Dystrykt: Cook County

Adres:

Immaculate Conception Church

2944 East 88th Street

Chicago, Illinois 60617

Kontakt

Tel. 773-768-2100

Diecezja: Chicago

Rodzaj świątyni: kościół katolicki

Obrządek: rzymsko-katolicki

Wezwanie: Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Autor projektu architektonicznego: Martin A. Carr.

 

Fotografie i opisy

_5658256
Architektura
_5658306
Wystrój wnętrza
_5658297
Wyposażenia
_5658311
Wyposażenie ruchome

Historia parafii: 

 

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP to czwarta polska świątynia w Chicago i pierwsza w przemysłowej dzielnicy South Chicago, oddalona o ok. 12 mil na południowy wschód od centrum miasta. Pierwotnie była tu osada rybacka położona przy ujściu rzeki Calumet do jeziora Michigan. Pierwszy kościół w South Chicago pw. św. Patryka zbudowali Irlandczycy w 1857 r. Dynamiczny rozwój tej dzielnicy nastąpił w 1871 r. po pożarze  Chicago, kiedy przeniosła się tu część ludności, w związku z czym teren ten stał się centrum przemysłu ciężkiego, w postaci  hut, walcowni, fabryk żelaza. W 1875 r. założono Brown Iron and Steel Company, a w 1880 r. South Rolling Mill Company. W 1873 r. osiedliło się tu osiem polskich rodzin, po kilku latach, gdy środowisko Polaków liczyło już ponad trzydzieści rodzin, powstało Towarzystwo św. Wincentego a Paulo. Kiedy społeczność polonijna liczyła w tym miejscu siedemdziesiąt rodzin, członkowie Towarzystwa zwrócili się do ks. Barzyńskiego, proboszcza św. Stanisława Kostki o pomoc w założeniu parafii. Ks. Barzyński skierował do zakładania parafii diecezjalnego ks. Jana Radziejowskiego, który pod koniec roku 1881 zaczął odprawiać msze św. dla nowej parafii w kościele św. Patryka. Wkrótce wynajęto lokal, w którym wcześniej mieścił się sklep i tam urządzono tymczasowy kościół. W 1882 r. pierwsze lokum zniszczył pożar, wydarzenie nie to przyczyniło się do przyspieszenia budowy pierwszego drewnianego kościoła. W związku z tym, że pierwszych pięć parceli zakupionych pod budowę kościoła znajdowało się zbyt blisko linii kolejowej, sprzedano je i nabyto dziesięć parceli w obszarze od Calumet and Chicago Canal and Doc Company, przy 88 Street i Commercial Avenue. W tym miejscu powstały pierwsze zabudowania parafialne: drewniany kościół i szkoła. Budynek składał się z dwóch kondygnacji. Na parterze urządzono trzy sale szkolne i prawdopodobnie mieszkania dla sióstr, na piętrze zaś mieścił się kościół. Tymczasowo nabożeństwa odprawiano w niemieckim kościele św. Piotra i Pawła. W 1883 r., huragan poważnie uszkodził niewykończoną jeszcze budowlę. Nie przeszkodziło to jednak w ukończeniu inwestycji. Ostatecznie zbudowano obiekt drewniany o wymiarach 130 na 50 stóp. Na samym początku istnienia parafii, księża wynajmowali mieszkanie. W 1884 r. zaadaptowano budynek gospodarczy na potrzeby plebanii. Po roku zaś zakupiono dwupiętrowy budynek, w którym zamieszkali duszpasterze. W 1885 r. przy Comercial Avenue zbudowano pierwszy dom dla sióstr zakonnych. Po raz drugi huragan poważnie uszkodził budynek kościoła i szkoły w 1887 r. Wówczas dokonano potrzebnych remontów i napraw, wzmocniono także całą konstrukcję. W 1889 r., oprócz cyklicznych prac naprawczych, poszerzano kompleks pozostałych zabudowań parafialnych. Zbudowano wówczas nową dwupiętrową plebanię, położoną przy 88 i Exchange oraz salę parafialną. Budynek, gdzie mieściła się poprzednia siedziba duchownych została sprzedana. W 1892 r. w obrębie zabudowań powstała nowa dzwonnica. Kolejny raz parafię dotknęło nieszczęście w 1894 r., kiedy pożar doszczętnie strawił budynek kościoła i szkoły. Jeszcze w tym samym roku zakupiono nowe grunty i jesienią zbudowano dolną kondygnację kościoła, gdzie tymczasowo odprawiano nabożeństwa oraz urządzono sale lekcyjne. Dopiero po czterech latach w 1898 r. dokończono budowę górnej części i zakończono inwestycję. W 1901 r. zbudowano nową szkołę w miejscu holu parafialnego, który sprzedano i przesunięto w stronę ulicy Escanaba Ave. W kolejnych latach dokonano zmian w obrębie kompleksu zabudowań parafialnych. W 1904 r. dotychczasową plebanię przesunięto na północ i jej pomieszczenia zaadaptowano na potrzebny dom zakonny dla nauczycielek. Poprzedni dom sióstr sprzedano i budynek ten został również przesunięty na inna ulicę. W miejscu byłej siedziby księży, w 1905 r. zbudowano nową plebanię. Na początku istnienia parafii nauczaniem dzieci w szkole zajmowały się Siostry Miłosierdzia Wcielonego Słowa z Huston w Texasie. Jednakże gdy nie było już we wspólnocie sióstr mówiących po polsku, sprowadzono w 1884 r. polskie Siostry Felicjanki z Detroit. Od 1894 r. szkołę prowadziły Szkolne Siostry Franciszkanki z niemieckiego klasztoru w Milwaukee (w 1907 r. dwanaście polskich sióstr z tego zakonu założyło polskie zgromadzenie pod patronatem św. Józefa z siedzibą w Stevens Point w Wisconsin). Siostry te przejęły z czasem obowiązki nauczania w szkole przy parafii. Zajęcia prowadzone w szkole dedykowane były nie tylko dzieciom i młodzieży, ale dbano również o edukację osób dorosłych. Już w 1906 r. powstała wieczorowa szkoła dla dorosłych, w następnym roku założono bibliotekę parafialną, nad którą pieczę sprawowało Towarzystwo Kościuszki. Wspólnota zgromadzona w Kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny dynamicznie się rozwiała. W momencie jej powstania, liczyła 150 rodzin, a w czasie budowy kościoła w 1894 r. – ok. 15 tysięcy wiernych. Napływ ludności polskiej był tak duży, że z czasem proboszcz Franciszek Wojtalewicz zainicjował ustanowienie trzech kolejnych parafii (św. Michała Archanioła 1891, św. Marii Magdaleny 1910 i św. Bronisławy 1928). Mimo to, w 1918 r. liczyła 25 tys. parafian. Sytuacja ta miała swoje odzwierciedlenie w liczebności uczniów parafialnej szkoły. W 1925 r. uczęszczało do niej 1347 dzieci i młodzieży. Na południu Chicago zakładały swoje oddziały największe organizacje polonijne: Związek Narodowy Polski, Zjednoczenie Polskie Rzymsko Katolickie, Polskie Sokoły, Związek Braci Polskich. Od początku założenia parafii kwitło tu życie patriotyczne, społeczne i kulturalne, działały liczne towarzystwa mundurowe, urządzano przedstawienia, akademie, odczyty, koncerty itp. W 1884 r. pierwszy raz w parafii urządzono obchody w rocznicę powstania listopadowego. W tej parafii po raz pierwszy w Chicago zaczęto obchodzić Dzień Uchwalenia Konstytucji 3 Maja (6 maja 1884 r.), była to manifestacja Polskości. Dużą rolę w organizowaniu Polonii i kształtowaniu jej postaw odegrali miejscowi proboszczowie: ks. Zalewski był redaktorem magazynu „Wiara i Ojczyzna”, ks.  Wojtalewicz założył wydawnictwo Polonia Publishing Company i wydawał tygodnik „Polonia” (pismo wychodziło w latach 1906 do 1942). Parafia Niepokalanego Poczęcia musiała być na tyle liczącym się ośrodkiem, że w 1910 r. szkołę odwiedził sam prezydent Stanów Zjednoczonych William H. Taft – a działo się to 10 marca 1912 r. wokół szkoły zgromadziło się 10 tysięcy Polaków. Polonia w South Chicago entuzjastycznie zareagowała na pobór do armii Stanów Zjednoczonych w czasie I wojny światowej, patriotyczna manifestacja odbyła się w dniu 5 czerwca 1917 r. z pewnością wielu ochotników zgłosiło się również do Armii Błękitnej. Parafię z pewnością odwiedzał Ignacy Paderewski, którego bardzo dobrze znał proboszcz F. Wojtalewicz. Inni znaczący goście, którzy odwiedzili parafię to: abp. Franciszek A. Symon (1905) – polski biskup, który wizytował parafie polskie w Stanach Zjednoczonych, abp. Jan F. Cieplak prześladowany w bolszewickiej Rosji. Wraz ze śmiercią proboszcza F. Wojtalewicza w 1942 r. parafia zakończyła duszpasterstwo w j. polskim, przestawiając się na angielski. W 1947 r. zaczęto w parafii wydawać „Youth Journal” przemianowany w 1949 r. na „The Voice of the Immaculate Conception Parish”, był to tygodnik, nad którym opiekę sprawował wikariusz ks. Alfred Abramowicz (od 1968 r. biskup archidiecezji Chicago), ukazywał się jeszcze w końcu lat 50. W 1951 r. parafię nawiedziła klęska – wybuchł pożar w audytorium na piątym piętrze szkoły, budynek ocalał, po wyremontowaniu budynek obniżono o jedno piętro. Parafia dobrze prosperowała do lat 60. W 1956 r. zbudowano nowy dom dla sióstr,  Od lat 60. Polacy zaczęli wyprowadzać się z tej okolicy głownie do Calumet City, w ich miejsce wprowadzali się Latynosi i Afroamerykanie. W 1960 r. szkoła liczyła 650 uczniów, 1978 szkoła liczyła 266 uczniów, a w 1984 r. 193. W wyniku spadku ilości uczniów, w tym samym roku została zamknięta. Wtedy też parafie opuściły nauczycielki -Siostry św. Józefa. W 1992 r. zamknięto ostatnie huty w South Chicago, dzielnica podupadła i stała się niebezpieczna. W końcu lat 90. podjęto próbę odrodzenia parafii, która etnicznie stała się latynoska. W 1998 r. w domu sióstr zamieszkały meksykańskie zakonnice Córki Maryi Niepokalanej z Guadelupe, które zajęły się edukacją dzieci, następnym roku na nowo otwarto szkołę, która pod ich kierownictwem osiągnęła wysoki poziom i dobrze prosperuje. W parafii rozwinięta jest też dobrze działalność charytatywna. Obecnie w parafii zarejestrowanych jest ponad 700 rodzin.

Historia budowy:

W maju 1928 r. miał miejsce tragiczne wydarzenie – spłonęła świątynia zbudowana w 1883 r. Budowę nowego kościoła rozpoczęto w tym samym roku 14 grudnia. Kamień węgielny poświęcił ks. Antoni Halgas 21 kwietnia 1929 r., natomiast kościół poświęcił polski biskup Stanisław W. Bona 1 stycznia 1930 r. Koszt inwestycji wyniósł 177 tys. dolarów. W roku poświęcenia kościoła, wyposażono go w organy i trzy dzwony, w następnym roku zakupiono stacje Drogi Krzyżowej. Kolejne uzupełnienia w budynku świątyni przeprowadzono w latach 40. W 1942 r. zamontowano witraże. Zagospodarowano też pomieszczenia narożnikowe mieszczące się w narożnikach fasady kościoła, do których wejścia znajdują się w kruchcie kościoła. W 1943 r. (w północno –wschodnim narożniku) powstała kaplica ku czci Matki Bożej Nieustającej Pomocy dla upamiętnienia żołnierzy przebywających na wojnie. W następnym roku w równoległym (północno-zachodnim) narożniku utworzono kaplicę poświęconą Matce Bożej Bolesnej, gdzie ustawiono krzyż na pamiątkę przeprowadzanych misji.

Dalsze losy budowli:

W 1916 r. na zewnątrz wykonano niewielkie zmiany w dolnej części fasady. Natomiast w 1945 r., podczas renowacji kościoła przywrócono mu oryginalny wygląd. Budynek wykonany był z cegły „Milwaukee common brick”, jednak bliskie sąsiedztwo hut sprawiło, że mury szybko pociemniały i poszarzały. Wewnątrz świątyni wykonano znacznie więcej zmian. Przed jubileuszem 50-lecia przypadającym w 1932 r., planowano ufundować nowe marmurowe ołtarze i balustrady, ale nie udało mu się zebrać wymaganej sumy na ten cel (depresja finansowa). Toteż odnowiono jedynie dekorację wnętrza w 1931 r. Oprócz prac malarskich, zainstalowano marmurowe sidilla; rok wcześniej zakupiono nowe organy. Ponadto  w 1932 r. wymieniono oświetlenie, a na podłodze położono linoleum. W 1942 r. wymieniono żyrandol w prezbiterium i oświetlenie przy figurze Matki Bożej, które zostało przeniesione z ołtarza w celach bezpieczeństwa. W 1943 r. zlecono firmie H. Munch Studio w Chicago wymianę kilka uszkodzonych witraży w oknach. Kilka lat później, w 1946 r. miały miejsce drobne prace modernizacyjne urządzeń wewnątrz kościoła, m.in. konfesjonałów. W 1947 r. ponownie odnowiono dekorację wnętrza. Dwa płótna z prezbiterium, przedstawiające sceny z życia św. Stanisława, przeniesiono do szkoły, a w ich miejsce umieszczono cztery mniejsze obrazy z wizerunkami Ewangelistów autorstwa artysty Burhke’a Adamsa. W tym samym czasie zlecono firmie Columbia Glass Company z Milwaukee wymianę witraży w prezbiterium i w górnych oknach. Kolejną redekorację wnętrza przeprowadzono w milenijnym dla Polski roku 1966. Poważne zmiany w wyglądzie i konstrukcji wnętrza dolnej kondygnacji budynku miały miejsce po 1951 r., kiedy na skutek pożaru, zniszczeniu uległa sala parafialna, mieszcząca się na piątym piętrze szkoły. W 1953 r. nowa sala urządzona została w dolnej kondygnacji kościoła. Architektem modernizowanego wnętrza był C. Krajewski. Efektem tych prac było usunięcie wszystkich ścian działowych, wymiana filarów z drewnianych na metalowe, na zapleczu urządzono kuchnię i łazienki. Tak urządzoną sala może pomieścić 500 osób. Ostatnie odrestaurowanie wnętrza miało miejsce na pocz. XXI w. W 2003 r. kard. Francis George poświęcił na nowo odrestaurowany kościół. Obecnie wnętrze kościoła jest ubogie w ornamenty i złocenia, które były bardzo widoczne w oryginalnym wystroju świątyni, dominuje pastelowy kolor.